کد مطلب:35023 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

نفخ صور يا فرياد مرگ و حيات چيست؟

مي​دانيم «نفخ» به معني دميدن و «صور» به گفتة بسياري از ارباب لغت به معني شيپور يا شاخ است (شاخ حيواني را خالي مي كردند و به صورت شيپور در مي آمد، از يك طرف آن مي​دميدند و از طرف ديگر صداي بلندي بر مي​خاست).



آيا اين تعبير كنايه اي است از فرمان پايان ناگهاني جهان و فرمان آغاز رستاخيز كه از سوي خدا صادر مي‎شود و تشبيهي است به آنچه در ميان انسانها معمول بوده است كه براي توقف يا حركت لشكر و قافله به وسيله شيپور همه را آگاه مي ساختند ( البته آهنگ شيپور توقف با آهنگ شيپور حركت متفاوت بود)



و هم اكنون نيز در بعضي سربازخانه ها معمول است كه در آخر شب شيپور خاموش باش مي زنند، و همه موظفند در آن ساعت استراحت كنند و صبحگاهان شيپور بيدار باش كه همه موظفند از خواب برخيزند و آماده شوند.



يا اينكه اين تعبير جنبه كنائي ندارد، بلكه واقعاَ در شيپور دميده مي شود، ولي واضح است آن يك شيپور عادي نيست، صاعقه و صيحه عظيمي است كه تمام آسمان و زمين را پر مي​كند و سبب مرگ ناگهاني همه موجودات زنده مي​شود و يا همه را به حركت و جنبش در مي آورد و سبب حيات آنها مي شود.



اين احتمال مناسبتر، وبا ظاهر آيات سازگارتر است.



در حديثي از امام علي بن الحسين(ع) مي​خوانيم «انَّ الصُّورَ قَرْنٌ عَظيمٌ لَهُ رَأْسٌ واحدٌ وَطَرَفان، وَ بَيْنَ الطَّرَف الْاَسْفَل الَّذي يَلي الْاَرْضَ الَي الطَّرَف الْاَعْلَي الَّذي يَلي السَّماءَ مثَلُ ما بَيْنَ تُخُوْم الْاَرْضَيْنَ السابعَةِ الي فَوْق السَّماء السّابعَةِ، فيه اَثْقابٌ بعَدَد اَرْواح الْخَلائق، وَسعَ فَمُهُ مابَيْنَ السَّماء وَ الْاَرْض» (لئالي الاخبار 5/53) [صور، شاخ بزرگي است كه يك سر و دو طرف دارد و فاصله ميان طرف پائين كه در سمت زمين است تا طرف بالا كه در سمت آسمان است به اندازه فاصله اعماق زمين هفتم تا فراز هفتمين آسمان است و در آن سوراخهائي به تعداد ارواح خلايق است و دهانه آن به وسعت مابين آسمان و زمين مي​باشد.]



در حديث ديگري از پيغمبر اكرم(ص) مي​خوانيم



«الصُورُ قَرْنٌ منْ نُور فيه اَثْقابٌ عَلَي عَدَد اَرْواح الْعباد» (علم اليقين/892) [صور شاخي است از «نور» كه در آن سوراخهائي به تعداد ارواح بندگان است.]



اينها همه نشان مي دهد كه اين تعبير كنايه از مطلب مهمي است كه در اين قالب بيان شده است.



ولي در كلمات جمعي از مفسّران ديده مي شود كه «صور» را جمع «صورة» گرفته اند و گفته اند منظور اين است كه در صورتها و پيكرهاي انسانها دميده مي شود و آنها زنده مي شوند.



اين تفسير علاوه بر اينكه تنها تناسب با نفخه دوّم يعني نفخه« حيات دارد، نه نفخة اول، از سوي بعضي از ارباب لغت به شدّت رد شده است.



ابن منظور در لسان العرب از بعضي از علماي لغت نقل مي كند كه اين خطائي فاحش و نوعي تحريف كلام الله است، چرا كه جمع « صور» در آيات ديگر قرآن به صورت «صُوَر» ( بر وزن سخن) آمده است، نه «صُوْر» و اگر كسي جمله «وَ نُفخَ في الصُّوْر» (بافتح واو) بخواند بر خدا افتراء بسته و كتاب الله را تحريف كرده است.



از اين گذشته اين تفسير با آنچه در روايات فوق آمد نيز سازگار نيست، و نيز با آياتي كه تعبير به« صعقه» و « زجره» و « ناقور» و مانند آن كرده است نمي سازد.



بعيد نيست ابداع كنندگان اين تفسير چون نتوانسته اند « نفخ در صور» به معني دميدن در شيپور را هضم كنند، ناچار به سراغ اين تفسير رفته اند، درحالي كه نه «صور» يك «شيپور» عادي است و نه «نفخ » شبيه نفخهاي ما!



به هر حال از ميان سه تفسيري كه گفته شد، تفسير دوّم مناسبتر و با ظاهر آيات هماهنگ تر است، اين تفسير دور نمائي از نفخ صور به ما نشان مي دهد، هرچند كه از توضيح كامل آن عاجز هستيم.

---

پيام قرآن ج 6




آية الله مكارم شيرازي و ساير همكاران